واکنش افراطی سیستم ایمنی بدن نسبت به عوامل گوناگون است. کسانی که دچار حساسیت هستند، دارای دستگاه ایمنی فوق هوشیار هستند که نسبت به مواد ظاهرا بی ضرر موجود در محل زندگیشان، واکنشی بیش از حد معمول نشان میدهند.

برای مثال گرده گیاهان، میتواند سیستم ایمنی شخص آلرژیک را طوری تحریک کند که گویی با یک خطر جدی روبرو شدهاست. حساسیت یک مشکل بسیار شایع است و تقریباً از هر ده نفر، دو نفر به نوعی از آن مبتلا هستند.

 واکنش افراطی سیستم ایمنی بدن نسبت به عوامل گوناگون است. کسانی که دچار حساسیت هستند، دارای دستگاه ایمنی فوق هوشیار هستند که نسبت به مواد ظاهرا بی ضرر موجود در محل زندگیشان، واکنشی بیش از حد معمول نشان میدهند.

برای مثال گرده گیاهان، میتواند سیستم ایمنی شخص آلرژیک را طوری تحریک کند که گویی با یک خطر جدی روبرو شدهاست. حساسیت یک مشکل بسیار شایع است و تقریباً از هر ده نفر، دو نفر به نوعی از آن مبتلا هستند.

رویداد به هنگام یک واکنش آلرژیک

هنگامی که یک سیستم ایمنی افراطی در معرض یک ماده حساسیتزا قرار میگیرد، چند اتفاق میافتد:
  1 بدن برای مبارزه با ماده مذکور، شروع به تولید نوع خاصی پادتن میکند که IgE نام دارد .
 2 پادتنها به نوعی سلول خونی که ماست سل mast cell نام دارد متصل میشوند.
 این سلولها در دستگاه تنفسی و دستگاه گوارشی، که محل اصلی ورود عوامل آلرژی زا است، فراوانند.
3 ماست سلها با انفجار خود مواد شیمیایی مختلفی از جمله هیستامین و اینترلوکین آزاد میکنند که عامل اصلی بروز بسیاری از علایم آلرژی است که از .
جمله این علایم میتوان به خارش گلو، آب ریزش بینی، اشکریزش، عطسه و سرفه اشاره نمود.
اگر ماده حساسیت زا در هوا باشد، واکنش آلرژِیک در چشمها، بینی و ریه رخ میدهد و اگر این ماده خورده شود، واکنش آلرژیک در دهان، معده و سایر
بخشهای دستگاه گوارش بروز میکند.
گاهی واسطههای شیمیایی آزادشده در بدن به قدری زیاد است که علایم بسیار حادی نظیر کهیر، کاهش فشار خون، شوک یا بیهوشی نیز به وجود میآید.

علایم آلرژی

نشانه های آلرژی را میتوان به سه دسته خفیف، متوسط و حاد تقسیم نمود.

1 واکنش خفیف، شامل نشانه هایی است که یک ناحیه از بدن را تحت تأثیر قرار میدهد، مانند التهاب، خارش و آبریزش از چشم. علایم خفیف به .
بخشهای دیگر بدن منتقل نمیشوند.

2 نشانه واکنش متوسط، در بخشهای مختلف بدن منتشر میشوند و خارش چشم ممکن است به خارش گلو و تنگی نفس هم منجر شود. .

3 عکس العمل حاد که آنافیلاکسی .(anaphylaxis) نام دارد نادر است و یک موقعیت خطرناک و از جمله مواردی است که درمیان فوریتهای پزشکی قرار دارند. در چنین مواردی، آلرژی در تمام بدن منتشر میشود. این حالت ممکن است با مجموعهای از حملات خارش چشم و صورت آغاز شود و در

عرض چند دقیقه، به سرعت در تمام بدن پخش شود و علایم جدیتری چون درد معده، گرفتگی عضلات، تهوع و اسهال را به دنبال داشته و در عین حال
درجه التهاب مجاری تنفسی و گوارشی به حدی برسد که تنفس و بلع بسیار مشکل شود.

4 آشفتگی ذهنی و سرگیجه نیز از جمله علایم حساسیت هستند زیرا مشکل آنافیلاکسیس باعث کاهش شدید فشار خون نیز میشود.

آیا همه دارای نوعی آلرژی هستند؟

خیر. اکثر حسّاسیتها، ارثی هستند و از والدین به فرزندان منتقل میشوند. اشخاص میتوانند توانایی ابتلا به آلرژی را نیز ارث ببرند و در عین حال به هیچ ماده خاصی حساس نباشند و فقط نقش انتقال دهنده را بازی کنند. هنگامی که یکی از والدین به نوعی از حساسیت مبتلا باشد، شانس ابتلای فرزند او ۵۰ ٪ و اگر هردو آنها آلژیک باشند، این مقدار به ۷۵ ٪ میرسد.

پيشگيري و درمان حساسيت فصلي

گرده گياهان در تمام شبانه روز به سطح زمين نزديك نيستند و تنها در اوايل صبح و نزديك غروب به زمين نزديك مي‌شوند لذا افرادي كه داراي حساسيت هستند بهتر است در اين ساعات در معرض هواي آزاد و گرده درختان قرار نگيرند.

دكتر مسعود موحدي فوق تخصص ايمونولوژي آسم و آلرژي درگفت و گويي با خبرنگار علمي ايرنا در اين‌باره مي‌گويد : در زمان‌هاي ياد شده و هنگاهي كه هوا گرد و غبار دارد و باد مي‌وزد افراد حساس بهتر است در منزل باشند و در صورت لزوم از ماسك استفاده كنند و اگر داخل اتومبيل هستند شيشه‌هاي آن را ببندند.

دكتر موحدي كه عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران است براي پيشگيري از حساسيت‌هاي فصلي توصيه كرد كه دو تا چهار هفته قبل از گرده افشاني گياهان از داروي پيشگيرانه مثل كرومولين سديم استفاده كنند.

دكتر موحدي اضافه كرد اگر فردي قبل از آغاز گرده افشاني گياهان اقدام به پيشگيري نكرده ، در صورت بروز علايم بايد اقدامات درماني را انجام بدهد كه براي هر عضو از بدن متفاوت است.

وي تاكيد كرد كه براي درمان بايد از داروهايي با دز كافي و مدت كافي و تحت نظر پزشك استفاده بشود.

اين فوق تخصص ايمونولوژي آسم و آلرژي به افرادي كه در ناحيه بيني حساسيت دارند توصيه كردد كه از داروهاي موضعي و اسپري‌هاي بيني و در صورت عدم پاسخ دهي ازآنتي هيستامين سيستميك استفاده كنند.

طب سنتی و درمان حساسیت فصلی

  بررسی الگوی تغذیه و الگوی زندگی نوع لباس، نوع خوراک و آشامیدنی، میزان خواب و بیداری و استرس فرد در درمان حساسیت فصلی مهم است.

سید مهدی میر غضنفری در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران افزود: طبق مکتب طب سنتی انسان ها از نظر خصوصیت روحی و جسمی در چهار گروه با مزاج سرد و گرم، سرد و تر، گرم و خشک و گرم و تر تقسیم بندی می شود.

وی خاطرنشان کرد: افرادی که دارای طبیعت خشک هستند بیشتر دچار حساسیت فصلی می شوند و بقیه افراد به مراتب کمتر مبتلا به حساسیت می شوند.

  میر غضنفری ادامه داد: برای تشخیص و درمان حساسیت فصلی باید گروهی که بیمار جزو آن است تعیین شود و توسط پزشک متخصص طب سنتی از نزدیک معاینه شود.

درمان از طریق طب سنتی به اصلاح الگوی تغذیه و الگوی زندگی، تنظیم زندگی روزمره، محل زندگی شخصی، نوع لباس، نوع خوراک و آشامیدنی، نوع ورزش، میزان خواب و بیداری و استرس فرد بستگی دارد.

   روش های دیگر درمان با طب سنتی معالجه با داروهای گیاهی، معدنی و یا حیوانی و اعمال دستی مانند خونگیری، ماساژ، حجامت و بادکش است.

  وی در ادامه گفت: برای جلوگیری از حساسیت فصلی باید از خوردن ادویه جات، غذاهایی با طبیعت گرم و هوای آلوده بپرهیزیم و از سبزیجات، سبوس گندم، نان سبوس دار، انواع آش، مصرف کاهو و خاکشیر استفاده کنیم.

  پوشیدن لباس نخی و نرم، حجامت در بهار، قرارگرفتن در محیط با دمای متعادل از ابتلا به حساسیت فصلی جلوگیری می کند.